Skip to main content

ભારતમાં રાજ્યપાલ: તેમની સત્તાઓ અને બંધારણીય જોગવાઈઓ

 ભારતમાં રાજ્યપાલ: તેમની સત્તાઓ અને બંધારણીય જોગવાઈઓ

રાજ્યપાલ કોણ છે?

ભારતના સંવિધાન અનુસાર, દરેક રાજ્યમાં રાજ્યપાલ પદની જોગવાઈ છે. રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા નિમણૂક કરેલ એક રાજ્યપાલ દરેક રાજ્યમાં હોય છે અને તે રાજ્યમાં કેન્દ્ર સરકારના પ્રતિનિધિ તરીકે કામ કરે છે.

બંધારણીય અનુચ્છેદો / બંધારણીય જોગવાઈઓ

  • અનુચ્છેદ 153: દરેક રાજ્યમાં એક રાજ્યપાલ હશે.
  • અનુચ્છેદ 154: કાર્યપાલિકાની સત્તા રાજ્યપાલમાં નિહિત રહેશે.
  • અનુચ્છેદ 155: રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા રાજ્યપાલની નિમણૂક કરવામાં આવશે.
  • અનુચ્છેદ 156: રાજ્યપાલની નિમણૂક પાંચ વર્ષ માટે કરવામાં આવશે.
  • અનુચ્છેદ 161: રાજ્યપાલને રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા ગમે ત્યારે હટાવી શકાય છે. 

રાજ્યપાલની નિમણૂક

રાજ્યપાલની નિમણૂક ભારતના રાષ્ટ્રપતિ દ્વારા કરવામાં આવે છે. આ નિમણૂક સામાન્ય રીતે પાંચ વર્ષના સમયગાળા માટે કરવામાં આવે છે.

રાજ્યપાલની સત્તાઓ

રાજ્યપાલની સત્તાઓ ભારતીય સંવિધાનના અનુચ્છેદ 153 થી 161માં વર્ણવવામાં આવી છે. આ સત્તાઓને મુખ્યત્વે ત્રણ ભાગમાં આપણે સરળતાથી સમજી શકીએ છીએ. 

  1. વિધાનસભા સંબંધિત સત્તાઓ:

    • વિધાનસભાનું સત્ર બોલાવવું અથવા મુલતવી રાખવું.
    • વિધાનસભાનો ભંગ કરવો અથવા વિધાનસભાને વિખેરવી.
    • વિધાનસભામાં કોઈ બિલ પર હસ્તાક્ષર કરવા અથવા રાષ્ટ્રપતિની મંજૂરી માટે મોકલવું.
    • કોઈ બિલ પર પુનર્વિચાર માટે વિધાનસભા પાસે મોકલવું.
  2. કાર્યપાલિકા સંબંધિત સત્તાઓ:

    • રાજ્યના મુખ્યમંત્રી અને અન્ય મંત્રીઓની નિમણૂક કરવી.
    • રાજ્ય સરકારના નિર્ણયો પર હસ્તાક્ષર કરવા.
    • રાજ્યની કાયદો અને વ્યવસ્થા જાળવવા માટે જરૂરી પગલાં લેવા.
    • રાજ્યની રાજ્યપાલની કચેરી દ્વારા વિવિધ સરકારી કાર્યક્રમોનું સંચાલન કરવું.
  3. અન્ય સત્તાઓ:

    • રાજ્યની યુનિવર્સિટીઓના કુલપતિની નિમણૂક કરવી.
    • રાજ્યના કાયદાઓને રાષ્ટ્રપતિની મંજૂરી માટે મોકલવા.
    • રાજ્યની વિધાનસભામાં ભાષણ આપવું.

રાજ્યપાલની ભૂમિકા

રાજ્યપાલની ભૂમિકા રાજ્યમાં કેન્દ્ર સરકારની ઇચ્છાને અનુસાર કામ કરવાની છે. તેઓ રાજ્ય સરકાર અને કેન્દ્ર સરકાર વચ્ચેના સંકલનનું કામ કરે છે. રાજ્યપાલ એ રાજ્ય સરકાર અને કેન્દ્ર સરકાર વચ્ચે એક મહત્વપૂર્ણ કડી છે.

મહત્વના મુદ્દા

  • રાજ્યપાલ એ રાષ્ટ્રપતિના પ્રતિનિધિ તરીકે કામ કરે છે.
  • રાજ્યપાલની સત્તાઓ ભારતીય સંવિધાનમાં વ્યાખ્યાયિત કરવામાં આવી છે.
  • રાજ્યપાલની ભૂમિકા રાજ્યમાં કેન્દ્ર સરકારની ઇચ્છાને અનુસાર કામ કરવાની છે.

નોંધ: રાજ્યપાલની સત્તાઓ અને ભૂમિકા વિશે વધુ માહિતી માટે તમે ભારતીય સંવિધાનનો અભ્યાસ કરી શકો છો. અહીં આપેલી માહિતી ફક્ત સમજવાની સરળતા માટે રજૂ કરવામાં આવી છે.

Join Us

WhatsApp Channel Click Here

Telegram Channel Click Here


રકારી જમાઈ વેબસાઈટ પર તમામ  સરકારી જાહેરાતોયોજનાઓસરળ અંગ્રેજી શીખોકરન્ટ અફેર્સ વગેરેની માહિતી આપવામાં આવે છે.
જોબ અપડેટ માટે : www.sarkarijamai.com જુઓ તથા 
સરકારી  યોજનાઓ કરંટ અફેર્સઅંગ્રેજી શિખવા માટે : www.sarkarijamai.in જુઓ

 

Please share with Your friends, Heartily Good Luck !!!

Note : Candidates are always advised to read official notification for more clarification. Here we share information for knowledge purposed only, please read detailed notification, because it may chance to mistake in our article, if you find any mistake please contact us to keep up to date. Thanks for your support.

 Please share with Your friends, Heartily Good Luck !!!


Comments

POPULAR POSTS

GPSC STI SYLLABUS PDF 2024-2025

GPSC STI SYLLABUS PDF 2024-2025   જાહેરાત ક્રમાંક GPSC/28/202425 ગુજરાત જાહેર સેવા આયોગ દ્વારા 2024-25 માટેના ભરતી કેલેન્ડર અંતર્ગત   રાજ્ય વેરા નિરીક્ષક , વર્ગ- 03 (STI) ની 300 જગ્યા પર સીધી ભરતી માટેની સ્પર્ધાત્મક પરીક્ષાનો વિગતવાર અભ્યાસક્રમ . પરીક્ષા પધ્ધતિ નોંધ: પરીક્ષાનું માધ્યમ ગુજરાતી રહેશે. મુખ્ય પરીક્ષામાં ગુજરાતી અને અંગ્રેજીના પ્રશ્નપત્રો સંબંધિત ભાષામાં રહેશે. 1.      પ્રાથમિક કસોટી વિષય કોડ - STP ક્રમ પરીક્ષાનો પ્રકાર પ્રશ્નપત્રનું નામ સમય કુલ ગુણ 01 હેતુલક્ષી સામાન્ય અભ્યાસ 2 કલાક 200   મુખ્ય પરીક્ષા પધ્ધતિ પ્રાથમિક પરીક્ષામાં લાયક ઠરેલ હોય તેવા ઉમેદવારો માટે મુખ્ય પરીક્ષાનો વિગતવાર અભ્યાસક્રમ ક્રમ પરીક્ષાનો પ્રકાર પ્રશ્નપત્રનું નામ સમય કુલ ગુણભાર 01 વર્ણનાત્મક ગુજરાતી 3 કલાક 100 02 અંગ્રેજી 3 કલાક ...